Кытаанахтан пограничник
Ыам ыйын 28 күнүгэр Арассыыйаҕа пограничник күнэ бэлиэтэнэр. «Пограничник күнэ сүҥкэн баай ис хоһоонноох уонна албан ааттаах устуоруйалаах. Биллэрин курдук, 1918 сыллаахха ыам ыйын 28 күнүгэр Совнарком Декретинэн РСФСР Пограничнай чаастара тэриллибиттэрэ. Онтон ыла пограничниктар дойдубут көҥүлүн, араллаана суох олоҕун инники кирбиигэ кыраныыссабытын араҥаччылаан хааччыйаллар. Бу күн Аҕа дойдубут иннигэр бэриниилээх, күүстээх, бигэ санаалаах дьону сомоҕолуур. Кэнэҕэски ыччаттарбытыгар үтүө холобур туоһута буола туруохтара! Биһиги кыра түөлбэбититтэн погранвойскаҕа сулууспалаабыт үс киһи баар эбит. Коркин Антон Гаврильевич, Собакин Василий Васильевич уонна Матвеев Илья Кононович. Бүгүҥҥү таһаарыыбыт дьоруойа Илья Кононович 1976-1978 сылларга бары оччотооҕу уолаттар курдук Ийэ дойдутугар ытык иэһин төлүү Кыһыл Аармыйа кэккэтигэр сулууспалыы барар. Кытаанахтан адьас бииргэ Коркин Антон Гаврильевичтыын уонна Чурапчыттан уопсай бу этапка 25 буолан бараллар. Воркутаҕа үөрэтэн баран, спортска ситиһиилээх, онно эт-хаан өттүнэн бэлэм уолаттары Крымҥа , Симферопольскай погранзаставаҕа ыыппыттар. Офицер Петров бэйэтинэн кэлэн көрөн уолаттары талаг, бэйэтинэн арыаллаан илдьэр. Бу манна Чурапчы 25 уола бары хабыллыбыттар. Арай Ылдьаабыт тиийиэхтээх сиригэр тиийбитэ Собакин Бааска сылдьар эбит. Онно көрсөн үөрүү-көтүү буолбуттар. Ылдьаа эдэриттэн бэйэтин кыанар, хайыһарга 2 разрядтаах, волейбол, баскетбол да оонньуур тэтиэнэх ыччат эбит. Илья Кононович ытык иэһин төлөөн дойдутугар төннөр срога буолбутун кэннэ прапорщигынан хаалларараары гыммыттар, бу кэмҥэ күн күбэй ийэтэ олохтон туораан дойдутугар кэлбит. Илья Кононович Погранвойск туйгуна 2-с истиэпэнэ диэн киһи аайы бэриллибэт знагынан бу сулууспалыыр кэмигэр бэлиэтэнэр, маны хайдах, туох ылбытын аллараа баар сигэнэн киирэн истиҥ
https://rutube.ru/video/34e108374ebbd5916fd08e02403b4e33
Бу бэлиэ күҥҥэ, Кыайыы 80 сылынан, дойду үрдүнэн Патриотизм, улууспутугар Үйэлээх Килбиэн сылларынан, плограничниктары улууска ыҥыран бэлиэтээтилэр. Улууспут аҕа баһылыга, военкоматтар эҕэрдэлээн, музейга сырытыннаран, банкет тэрийэн бу хайысхаҕа сылдьыбыт «уолаттары» чиэстээтилэр.Бу иһитиннэрии тахсаатын кытта сибээскэ Кытаанахтан пограничниктар элбэхпит диэн иһитиннэрдилэр. Кинилэр кимнээхтэрий?
Бастатан туран Анатолий Захаров, 1978 сыллаахха Кытаанахтан Воркута пограничнай войскаҕа сулууспалаабыт, художник оформитель быһыытынан сылдьыбыт, таһаарыылаах сулууспатын иһин элбэх знактарынан бэлиэтэнэн 1980 сылга дойдутугар кэлбит. Анатолий Григорьевич Захаров 1960 с.т., бу үчүгэй сулууспатын иһин төрөппүттэригэр Александра Ниловнаҕа, Григорий Михайловичка махтал сурук ыыппыттар.
Онтон эдэр пограничниктар кэлэллэр. Александр Захаров, Руслан Парфенов, Василий Оленов. Василий Оленов, биһиги киэн туттар биир дойдулаахпыт, аҕа дойду сэриитин кыттыылааҕа, Аҕа дойду сэриитин I уонна II истиэпэннээх уордьаннар, «Германияны Кыайыы иһин» мэтээл кавалера, нэһилиэкпитигэр элбэх устуоруйаны хаалларбыт Никита Гаврильевич Скрябин сиэнэ, кини Приморскай кыраайга сулууспалаабыт, Руслан Парфенов Хатылыга олорор билигин, бааһынай хаһаайыстыба салайааччыта, Чечняҕа бойобуой дьайыы бэтэрээнэ. Александр Захаров СПТУ 15 электрик, суоппар идэтигэр үөрэнээт, 1995 сыллаахха күһүн, КЗабПО Приаргунскай погран этэрээт в/ч 2018 сулууспалыы тиийэр, учебкатын «Вожатый служебных собак» ааһар уонна Кытай кыраныыссатыгар 15 «Яшма» пограничнай заставаҕа саҕалыыр сулууспатын. Кинини кытары Чурапчыттан Платонов Алексей, Дириҥтэн Неустроев Григорий, Үөһээ Бүлүүттэн Пестряков Николай сулууспалаабыттар. үчүгэйдик суруйар, уруһуйдуур буолан улахан дьаһалларга суруксуттаталлар , плакаттары уруһуйуур эбит, сыал ытыытыгар да бастыҥнар эбит, ол курдук, норуокка биллэрин Шурик РПК пулуеметунан ытыыга бастыҥ, Үөһээ Бүлүү уола чаастарын бастыҥ снайпера, уолаттар күн бүгүн, ыам ыйын 28 күнүн көтүппэккэ куоракка көрсүһэр эбиттэр. Онон, хойутаан да буоллар биир дойдулаахтарбытынан киэн тутта ааспыт анал күннэринэн эҕэрдэлиибит.
